Certyfikaty księgowe – wielki powrót czy niepotrzebny obowiązek?

Certyfikaty księgowe – niegdyś umożliwiały wykonywanie zawodu, obecnie już nie są niezbędne do podjęcia pracy na tym stanowisku. Czy taki stan potrwa długo? W świetle nowych doniesień, a dokładniej w nawiązaniu do stanowiska podsekretarza Stanu Piotra Patkowskiego, wizja powrotu certyfikatów księgowych staje się realna. Chociaż na tę chwilę projekt jest poddawany dyskusjom i konsultacjom społecznym, już teraz warto zastanowić się nad tym, czy zapowiadane regulacje są potrzebne i jak je traktować. Czy jako zbędny obowiązek i dodatkowe formalności dla osób zainteresowanych pracą w księgowości, czy niezbędny krok do jakościowej regulacji zawodu księgowego?

Certyfikaty księgowych — czy aktualnie można się o nie ubiegać?

Jeszcze przed 10 sierpnia 2014 roku dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu księgowego był Certyfikat Księgowego wydawany przez Ministra Finansów. Na skutek zmian w przepisach i próby uproszczenia dostępu do niektórych z odpowiedzialnych społecznie zawodów rząd podjął decyzję o zniesieniu certyfikatu. Uchylony przepis zaczął obowiązywać od ww. daty i jest aktualny do dziś. W jego świetle każdy, kto chce wykonywać zawód księgowego, nie musi już występować o wydanie certyfikatu księgowego i co za tym idzie – przechodzić przez żmudny, czasochłonny proces związany z wieloma formalnościami. Czy oznacza to, że osoby posiadające taki certyfikat mogą uznać go za nieważny?

Księgowi, którzy przed 2014 rokiem otrzymali świadectwo kwalifikacyjne wydane przez Ministra Finansów, mogą nadal swobodnie posługiwać się certyfikatem. Chociaż aktualnie nie jest on wymagany, nie oznacza to, że nie jest ważny. Cały czas istnieje wykaz osób posiadających świadectwa kwalifikacyjne i certyfikaty księgowe – jest on dostępny na archiwalnej stronie internetowej Ministerstwa Finansów.

Kto dziś może zostać księgowym?

Zawód księgowego wymaga umiejętności logicznego myślenia, dokładności i umiejętności pracy pod presją czasu. Z uwagi na profil wykonywanych czynności może nie być to idealna praca dla osób bardzo ekstrawertycznych, które łatwo się rozpraszają i cenią sobie bardziej aktywne zajęcia. Zawód księgowego jest związany z ogromną odpowiedzialnością. Wymaga branżowej, specjalistycznej wiedzy i doświadczenia.

Wcześniej, za weryfikację umiejętności księgowych odpowiedzialne było Ministerstwo Finansów. To właśnie ten urząd wprowadził konieczność certyfikacji tego zawodu. Jednak na podstawie przesłanek wynikających z konieczności większej dostępności do uprawnień pozwalających na wykonywanie niektórych zawodów, wymóg ten zniesiono.

Obecnie, aby zostać księgowym/księgową, należy mieć udokumentowane wykształcenie kierunkowe (średnie lub wyższe o profilu rachunkowym). Na rynku pracy honorowane są również ukończone podyplomowe kursy profilowe, które przygotowują do pracy na tym stanowisku. Przyszły księgowy powinien również odbyć praktyki w wybranej jednostce rachunkowej. To, co istotne – księgowi, którzy przed 2014 rokiem zdobyli Certyfikat Ministerstwa Finansów, nadal mogą się nim posługiwać na rynku pracy. Mimo że w tej chwili dokument już nie obowiązuje, nadal świadczy o umiejętnościach i przygotowaniu do zawodu.

Skutki wycofania Certyfikatów Księgowych

Łatwiejszy dostęp do wykonywania zawodu niesie jednak za sobą również negatywne skutki. Według wyników badań opinii publicznej jakość usług wykonywanych przez biura rachunkowe od czasu zniesienie certyfikatów MF uległa pogorszeniu. Respondenci uważają, że wynikiem takiego stanu rzeczy może być właśnie opisywana deregulacja [1].

Co więcej, brak państwowych Certyfikatów wydawanych przez Ministerstwo Finansów sprawił, że wiele jednostek zdecydowało się prowadzić własne kursy rachunkowości. Ukończenie skutkowało przyznaniem certyfikatu czy licencji, które jednak nie cieszyły się takim zaufaniem, jak państwowe certyfikaty.

Czy zawód księgowego ponownie będzie regulowany przez Ministerstwo Finansów?

Z treści odpowiedzi na interpelację poselską nr 29738 [2] wynika, że skutki deregulacji nie wszystkim przypadły do gustu. Wiele kierowanych do rządu petycji, listów otwartych i postulatów sprawiło, że konieczność wprowadzenia zmian w formalizacji kwalifikacji do wykonywania zawodu księgowego ponownie będzie przedmiotem dyskusji.

W tym miejscu pojawia się pytanie – czy w świetle wyższego zapotrzebowania na usługi księgowe związane z Polskim Ładem i występujące trudności z wyższym od podaży popytem na usługi biur rachunkowych. Czy wprowadzenie regulacji nie przyczyni się do załamania rynku? Pozostaje mieć nadzieję, że wyniki konsultacji uwzględnia aktualną sytuację na rynku pracy.

Księgowi i odbiorcy usług biur księgowych mogą tylko czekać na wyniki ewentualnych działań dążących do uregulowania zawodu księgowego. Czy przed polskim systemem prawnym kolejne zmiany? O tym przesądzą najbliższe miesiące.

Źródła:

[1] https://g.infor.pl/p/_files/484000/1-20190408-raport-z-badania-ankietowego-483528.pdf

[2] https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/interpelacja.xsp?documentId=CDBD5BE02F1C1B4AC12587B8004DE086

Zyta Rabka

Product Marketer SaldeoSMART. Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, doświadczona managerka z certyfikatem Prince2, która specjalizuje się w zarządzaniu zmianą i marketingiem produktowym. Na co dzień zajmuje się dopasowaniem produktu do oczekiwań rynku i efektywną komunikacją SaldeoSMART do klientów. Pasjonują ją nowe technologie i aplikacje. Nie stroni od wysiłku fizycznego i dźwigania kilogramów zwłaszcza w martwym ciągu.