Co to jest podatek inflacyjny i jak się przed nim chronić?

W sieci aż roi się nagłówków straszących przed podatkiem inflacyjnym: “Podatek inflacyjny pochłonie 100 mld zł”, widzimy na jednej ze stron. “Na Polaków będzie nakładany dodatkowy podatek, podatek inflacyjny, najgorszy z możliwych, uderzający przede wszystkim w najuboższych”, pisze Money.pl. Jednak zamiast się martwić, możesz w porę zadbać o to, aby ochronić się przed podatkiem inflacyjnym. W tym artykule podpowiemy Ci nie tylko czym jest podatek inflacyjny, lecz także na kogo może zostać nałożony, a kogo ominie. Pamiętaj, że wiedza i sprawdzone informacje są najważniejsze w trudnych czasach – i to właśnie chcemy Ci dostarczyć.

Na początku zaznaczmy, że podatek inflacyjny nie jest terminem czysto formalnym, ale popularnym w branży specjalistycznym sformułowaniem, którym określa się sytuację występującą w świecie podatkowym w okresie inflacji. A jak wiemy – w 2022 i 2023 roku możemy mówić o szalejącej inflacji, która mocno wpływa nie tylko na portfele obywateli, lecz także budżety przedsiębiorców. Przyjrzyjmy się więc z bliska podatkowi inflacyjnemu: co to i kogo dotyczy? Jak najlepiej zdefiniować ten termin?

Podatek inflacyjny – co to jest? Definicja

O tym, czym jest inflacja, raczej już (niestety) nie trzeba nikomu opowiadać – to sytuacja, w której ogólny wzrost poziomu cen towarów oraz usług powoduje, że za tę samą ilość pieniędzy można nabyć mniej dóbr.

Pieniądz traci więc w pewnym sensie na wartości, a portfele obywateli dotyka kryzys, ponieważ nawet przy tych samych zarobkach – w przypadku braku waloryzacji, która niestety jest rzadkością – tak naprawdę dochody są mniejsze.

Jednocześnie podatki płaci się bez zmian, ponieważ są one wyliczane nie od wartości realnej pieniądza (która wraz z inflacją maleje), a od wartości nominalnej (czyli tak naprawdę cyfr na papierze). Oszczędności na koncie wydają się topnieć. Firmy świadczące rozmaite usługi muszą podnosić kwoty w swoich cennikach. Ekonomia państwa wkracza w bardzo rozchwiany etap.

No ale dobrze, czy podatek inflacyjny jest konkretnym podatkiem czy raczej niekorzystną dla obywateli sytuacją, na którą składa się wiele różnych czynników?

Podatek inflacyjny to różne sytuacje, które mają miejsce w okresie inflacji. Mianem podatku inflacyjnego określamy okoliczności niekorzystne dla pracowników, przedsiębiorców czy osób oszczędzających, a także dla każdego przeciętnego obywatela, za którymi idą realne konsekwencje wiążące się z mniejszą wartością posiadanych, zarabianych czy zaoszczędzonych pieniędzy.

Według innych źródeł za podatek inflacyjny uznaje się dochód, który za sprawą inflacji uzyskuje rząd. Mowa tu np. o sytuacji, o której pisze Business Centre Club, czyli malejącej wartości depozytów bankowych przy jednoczesnym wzroście stóp procentowych.

Podatek inflacyjny – dla kogo będzie problemem? Przykłady

Opowiedzmy teraz o podatku inflacyjnym na konkretnych przykładach, abyś mógł lepiej zrozumieć opisywaną przez nas sytuację na rynku.

Jak zapewne wiesz, wyższa inflacja to strata dla obywatela, ale często zysk dla rządu. Dlaczego? Do budżetu państwa wpływa więcej pieniędzy (np. ze względu na rosnące ceny towarów rośnie także podatek VAT; warto jednak zwrócić uwagę, że jeszcze do 31.12.2022 roku obowiązuje 0% VAT na żywność, gaz i nawozy, a także obniżone stawki VAT na energię elektryczną, cieplną i paliwo). Wypłacane świadczenia są realnie mniej warte, ale zmiany cen w tym wypadku nie obowiązują rządu. Dodatkowo zadłużenie państwa traci na znaczeniu, ponieważ nie zmieniają się konkretne kwoty zadłużenia, a jego wartość maleje. Dlatego inflacja sama w sobie jest już “ukrytym podatkiem” i zyskiem dla państwa.

Podatek inflacyjny odbije się na:

• pracownikach – ponieważ ich wynagrodzenia tracą na wartości zgodnie z procentem inflacji;
• osobach oszczędzających – ponieważ jeśli ich pieniądze znajdują się na koncie bankowym, ich wartość maleje;
• przedsiębiorcach – szczególnie tych, którzy zawarli długoterminowe umowy bez zapisu o waloryzacji, lub ze względu na konkurencję silniejszych firm nie mogą pozwolić sobie na odpowiednie podniesienie cen;
• osobach otrzymujących zasiłki – ponieważ ich realna wartość maleje, a nie są poddawane waloryzacji;
• osobach, które ze względu na brak waloryzacji progów podatkowych przekroczą nowe progi – przekroczenie limitów oznacza wyższe podatki lub np. utratę prawa do zwolnienia z VAT;
• inwestorach, którzy np. posiadają papiery wartościowe – nominalny zysk nie będzie równy z realnym dochodem, a podatek należy uiścić.

Jak chronić się przed podatkiem inflacyjnym?

Poznałeś już podatek inflacyjny – co to jest, kogo dotknie, kiedy występuje. Teraz pora opowiedzieć, jak się przed nim chronić.

• Jeśli masz kredyty – skorzystaj z dewaluacji długu. Zwróć tylko uwagę na to, aby balans między oprocentowaniem a inflacją był zachowany (pożądana sytuacja to taka, w której procent inflacji przewyższa oprocentowanie kredytu, np. 17% do 9%).
• Uwzględniaj inflację przy inwestycjach i nowych współpracach – optymizm niestety należy schować do kieszeni.
• Unikaj kontraktów długoterminowych bez zapisu o waloryzacji.
• Zwiększaj ceny, jeśli to konieczne – najlepiej regularnie, ale o niewielkie kwoty.
• Inwestuj w sposób chroniący przed inflacją, np. nie trzymaj wszystkich pieniędzy w jednej walucie.