Umowa o pracę a umowa zlecenie – podstawowe różnice

Różnice między umową o pracę a zlecenie są dobrze widoczne już na pierwszy rzut oka. Dlaczego więc niektórzy wolą być zatrudnieni na umowę zlecenie, a inni na umowę o pracę? I kiedy pracodawca może proponować poszczególne formy umowy? Przede wszystkim – podstawową zasadą prawa jest swoboda umów, co oznacza, że strony mają prawo kształtować stosunki prawne według własnego uznania, z zastrzeżeniem zgodności z ustawami i zasadami współżycia społecznego.

Co to znaczy w praktyce? I jaka jest zasadnicza różnica między umową o pracę a zleceniem z perspektywy osoby zatrudniającej i zatrudnianej?

Umowa o pracę a zlecenie. Jak wygląda sytuacja na UoP?

1. Zobowiązania pracownika

• Pracownik zobowiązuje się do wykonywania określonej pracy na rzecz pracodawcy, świadcząc pracę osobiście.

2. Określenie warunków pracy

• Pracodawca ma prawo określić miejsce, czas pracy oraz ustalić wysokość wynagrodzenia pracownika.

3. Stosunek pracy

• Stosunek pracy istnieje w przypadku UoP ze względu na konieczność spełnienia określonych warunków, takich jak określone miejsce pracy czy wykonywanie pracy osobiście.

4. Okresy wypowiedzenia i ochrona pracownika

Umowa o pracę charakteryzuje się szczegółowym określeniem trybu i terminów wypowiedzenia, co jest ściśle uregulowane w przepisach Kodeksu pracy.

Umowa zlecenie a umowa o pracę. Najważniejsze wyróżniki UZ

1. Świadczenie usługi

• Zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania określonej usługi dla zleceniodawcy, nie podlegając jednocześnie pełnemu podporządkowaniu.

2. Brak stosunku pracy

• Brak formalnego stosunku pracy, a jedynie stosunek cywilnoprawny między zleceniobiorcą a zleceniodawcą, co oznacza większą niezależność.

3. Różne formy umowy

• Umowa zlecenie może być zawarta w różnych formach, w tym ustnie, na piśmie lub w sposób dorozumiany, co sprawia, że jest bardziej elastyczna.

4. Powiązanie z towarem lub usługą, nie zleceniodawcą

• Umowa zlecenie związana jest z konkretnym towarem lub usługą, bez pełnego stosowania przepisów Kodeksu pracy, co daje większą swobodę.

Umowa zlecenie a umowa o pracę – różnice

Jakie są najważniejsze różnice między umową o pracę a zlecenie? Przyjrzyjmy się tematowi z bliska.

• Obowiązki:

  • Umowa o pracę precyzyjnie określa obowiązki pracownika, zarówno w zakresie miejsca, jak i czasu wykonywanej pracy.
  • Umowa zlecenie pozwala na bardziej elastyczne warunki świadczenia usługi, umożliwiając zleceniobiorcy większą swobodę w organizacji pracy.

• Forma zawarcia:
  • Umowa o pracę wymaga formy pisemnej i może być zawarta tylko z osobą fizyczną, co stawia jasne ramy prawne.
  • W przypadku UZ ta swoboda jest zdecydowanie większa – Umowa zlecenie może przyjąć różne formy, także ustne, i może obejmować różne podmioty, włączając osoby prawne.
• Prawa pracownika a prawa zleceniobiorcy:

• Umowa o prace narzuca określone terminy wypowiedzenia, urlopy wypoczynkowe, świadczenia społeczne czy możliwość L4 i wynagrodzenie chorobowe. Definiuje także wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych. Umowa o Pracę liczy się również do stażu pracy.

• Zleceniobiorcy nie przysługują powyższe prawa, a umowa zlecenie nie liczy się do stażu pracy.

• Wypowiedzenie umowy:
  • Umowa o pracę szczegółowo określa tryb i terminy wypowiedzenia, chroniąc zarówno pracownika, jak i pracodawcę.
  • Umowa zlecenie może być wypowiedziana w każdym czasie, co stanowi bardziej elastyczne rozwiązanie dla obu stron.
• Okresy wypłaty:

• Wynagrodzenie w umowie o pracę powinno być wypłacane co miesiąc, co zapewnia pracownikowi regularne dochody.
• Wynagrodzenie na umowie zlecenie jest regulowane zapisami Kodeksu cywilnego. Na tej podstawie wynagrodzenie powinno być wypłacane po wykonaniu zlecenia lub przynajmniej raz na miesiąc przy umowie na okres dłuższy niż miesiąc (ustawa z 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę).

Błędne stosowanie umowy

Zdarza się, że pewne różnice między umową o pracę a zlecenie sprawiają, że pracodawcy chętniej zatrudniają pracowników na UZ, nawet jeśli charakter ich pracy nie odpowiada specyfice tej formy umowy. Umowa zlecenie powinna być stosowana zgodnie z jej charakterem, jako umowa cywilnoprawna, nie zaś substytut umowy o pracę.

Błędy w stosowaniu umowy zlecenie można skorygować po otrzymaniu wezwania od naczelnika urzędu skarbowego, co daje pewne pole do naprawy ewentualnych nieprawidłowości.

Podsumowanie

Umowa o pracę jest umową, którą powinno się podpisywać w przypadku wykonywania większości rodzajów pracy – np. typowej pracy biurowej, zatrudnienia w dyskoncie czy sieci odzieżowej. Umowa zlecenie odpowiada potrzebom osób zatrudniających zleceniobiorców nie na zasadach etatu, a do wykonania konkretnych działań, np. napisania treści, zbudowania strony internetowej czy zorganizowanie eventu.

Kamila Bator

Specjalistka ds. Marketingu Internetowego, od lat związana z branżą IT i oprogramowaniem biznesowym. Zafascynowana ludźmi, którzy stoją za technologiami. W SaldeoSMART odpowiada m.in. za content marketingi i SEO, konferencje oraz rozwój współpracy z siecią partnerską. Słucha użytkowników i rynku, buduje relacje. Prywatnie wielka fanka muzyki na żywo i orkiestr dętych.

SaldeoSMART