Jak funkcjonują w Polsce urlopy dla mam?

Podstawowym urlopem dla mamy jest macierzyński. W praktyce wiele kobiet decyduje się także na skorzystanie z rodzicielskiego. O jakie formalności trzeba zadbać w przypadku obu rozwiązań? Komu przysługują i jakimi rządzą się zasadami?

Urlopy macierzyński i rodzicielski

Macierzyński trwa przez 20 tygodni i rozpoczyna się w dniu porodu. Co istotne, jeśli podczas porodu urodzi się więcej dzieci, kobieta ma prawo do dłuższego wolnego:

• przy bliźniakach – 31 tygodni,
• przy 3 dzieci – 33 tygodnie,
• przy 4 dzieci – 35 tygodni,
• przy 5 lub większej liczbie dzieci – 37 tygodni.

Urlop rodzicielski to kolejna możliwość przysługująca opiekunom. Trwa przez 32 tygodnie (34 tygodnie przy narodzinach bliźniaków) i można wziąć go zaraz po macierzyńskim. Rodzice mogą z niego skorzystać w następujący sposób:

• jednocześnie, zaś urlop dla obojga rodziców skróci się do 16 tygodni,
• mama może zdecydować o wcześniejszym powrocie do pracy, oddając tacie pozostałe dni wolnego.

Zasiłek na urlopie macierzyńskim

W trakcie macierzyńskiego mamom przysługuje zasiłek. Aby go otrzymać, muszą być one objęte ubezpieczeniem chorobowym w ramach pracy bądź własnej działalności gospodarczej.

Kwota świadczenia może się różnić, w zależności od wysokości pensji pracownika bądź składki odprowadzanej na ubezpieczenie chorobowe w ramach własnej firmy. W trakcie 20-tygodniowego macierzyńskiego zasiłek wynosi 100% podstawy wymiaru. Taką podstawą jest średnie wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy.

Z kolei w przypadku, gdy pracownica chciałaby skorzystać z następujących po sobie macierzyńskiego i rodzicielskiego w pełnym wymiarze, świadczenie wypłaca się jej w uśrednionej kwocie, czyli 80% wynagrodzenia. Mama musi jedynie złożyć wniosek w ciągu 21 dni po porodzie o wykorzystanie bezpośrednio po macierzyńskim rodzicielskiego w pełnym wymiarze.

Poznaj więcej możliwości SaldeoSMART, które ułatwią Ci pracę w Biurze Rachunkowym jaki w Firmie Skontaktuj się z nami. Nasz doradca odpowie na wszystkie Twoje pytania i przedstawi rozwiązania dostosowane do Twoich potrzeb.

Formalności dotyczące urlopów

W przypadku macierzyńskiego pracownica nie musi składać wniosku, ponieważ rozpoczyna się on automatycznie w dniu narodzin dziecka. Jeśli jednak zdecyduje wykorzystać część urlopu wcześniej, powinna złożyć odpowiednie pismo. Zgodnie z przepisami wolne może rozpocząć do 6 tygodni przed porodem.

Mama może również złożyć wniosek o urlop rodzicielski, przysługujący już po macierzyńskim. Wówczas pismo należy dostarczyć najpóźniej 21 dni po porodzie.

We wniosku muszą znaleźć się następujące dane:

1. Imię i nazwisko pracownicy,
2. Imię i nazwisko dziecka,
3. Data urodzenia dziecka,
4. Termin wolnego,
5. Oświadczenie, że drugi rodzic nie korzysta z urlopu,
6. Podpis pracownicy.

Przy składaniu wniosku nie może zabraknąć też skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka lub zagranicznego aktu urodzenia albo kopii tych dokumentów. Jeśli jednak mama zdecyduje się złożyć wniosek o macierzyński przed porodem, wówczas do dokumentów musi dodać również kopię zaświadczenia lekarskiego wystawioną na zwykłym druku, które określa przewidywaną datę porodu.

Urlop macierzyński w innych krajach

W Wielkiej Brytanii pracownicom przysługują 52 tygodnie wolnego, jednak w praktyce jedynie 39 tygodni jest w pełni płatne. Z tego względu wiele kobiet już po upływie tego czasu decyduje się na powrót do pracy.

Kobiety w Niemczech mają prawo do 14 tygodni macierzyńskiego. W praktyce zaczyna się on już minimum 6 tygodni przed porodem, ponieważ wymagają tego przepisy.

We Francji przyjmuje się rozróżnienie na urlop przedporodowy i poporodowy. Jego długość zależy od liczby posiadanych dzieci. Przy pierwszym i drugim kobiecie przysługuje 6 tygodni przedporodowego, zaś po porodzie kolejnych 10 tygodni. Z kolei mama, która spodziewa się trzeciego dziecka, ma prawo skorzystać z 26 tygodni wolnego – 8 przed porodem i 18 już po nim. W praktyce sporo Francuzek postanawia wrócić do pracy w pierwszym roku życia dziecka, ponieważ kraj ten oferuje sporo świadczeń rodzinnych, becikowe oraz bezpłatne żłobki.

Szwedzkie mamy, jak i ojcowie, mogą jednocześnie opiekować się dzieckiem podczas urlopu. Otrzymują na to między innymi 240 dni oraz dodatkowy miesięczny zasiłek. Rodzice mają czas na wykorzystanie wolnego do 8. roku życia dziecka, natomiast przysługujące im świadczenie otrzymują do 16. roku życia.

Urlopy dla mam w Polsce obecnie pozwalają im spędzić zdecydowanie więcej czasu z dzieckiem niż tatom. Może się to jednak zmienić już w przyszłym roku, ponieważ – według zapowiedzi – ojcowie będą mieli wtedy prawo do dwumiesięcznego rodzicielskiego. Takie rozwiązanie ma nie tylko pomóc mamom, ale także wyrównać szanse obojga rodziców na rynku pracy.