Pensje nauczycieli a Nowy Ład – kto skorzysta a kto straci?

400 – 800 złotych – nawet o tyle niższe pensje dostali nauczyciele po wprowadzeniu  Polskiego Ładu w styczniu 2022 roku. Ministerstwo Finansów zmieniło zasady reformy, jednak nauczyciele nadal nie wiedzą czy skorzystają na reformie.

Rząd zapowiadał w grudniu 2021 roku, że nauczyciele znajdą się wśród podatników zadowolonych z Polskiego Ładu. Ministerstwo Finansów obiecywało, że na reformie skorzystają nauczyciel stażysta, nauczyciel kontraktowy oraz nauczyciel mianowany. Resort twierdził: nauczyciele nie zapłacą wyższej zaliczki na podatek niż w zeszłym roku (także za nadgodziny).

Jednak jaki efekt przyniosła ostatecznie wielka reforma podatkowa? Sprawdzamy jak wygląda Nowy Ład i jego wpływ na pensje nauczycieli.

Polski Ład a nauczyciele – co warto wiedzieć?

Polski Ład wszedł w życie w styczniu 2022 r. Największe zmiany objęły podatek dochodowy. Wzrosła kwota wolna od podatku (do 30 tys. zł), a próg podatkowy z 85 tys. zł do 120 tys. zł.

Na tym koniec dobrych wiadomości. W efekcie wprowadzenia nowego systemu podatkowego zmienił się bowiem sposób naliczania składki zdrowotnej, m.in. Polski Ład zlikwidował odpis składki zdrowotnej od podatku. I to sprawiło, jak alarmował Związek Nauczycielstwa Polskiego, że wielu nauczycieli w styczniu otrzymało niższe wynagrodzenie niż za grudzień 2021 roku.

Niższe wynagrodzenie otrzymali nauczyciele bez względu na staż i formę zatrudnienia.

Reforma dotknęła przede wszystkim nauczycieli z godzinami ponadwymiarowymi. Z dwóch powodów: tej części wynagrodzenia nie objęła kwota wolna od podatku, a dodatkowo należało od niego odprowadzić składkę zdrowotną.

Mniej pieniędzy dostali również nauczyciele zatrudnieni w dwóch lub więcej szkołach. Kwotę wolną od podatku mogli odliczyć tylko od wynagrodzenia uzyskanego w jednej placówce. Tej kwoty nie odliczali również od godzin ponadwymiarowych. Tymczasem w 2021 roku mieli możliwość odliczenia składki zdrowotnej od każdego źródła dochodu.

Nauczyciele otrzymali niższe wynagrodzenie również ze względu na skomplikowane zasady ulgi dla klasy średniej.

Ostatecznie Ministerstwo Edukacji przyznało, że na Polskim Ładzie skorzystają nauczyciele stażyści, kontraktowi i mianowani, ale nauczyciele dyplomowani już nie. Ministerstwo Finansów zapowiedziało szybkie wyrównanie wypłaty dla osób, których wynagrodzenie było w styczniu niższe.

Nowy Ład a pensje nauczycieli – kto zyska a kto straci?

Związek Nauczycielstwa Polskiego zorganizował w lutym ankietę na temat wpływu Polskiego Ładu na pensje. Wypowiedziało się aż 12 tys. osób. Wyniki?

„Głos Nauczycielski” pisał, że ponad 47 proc. nauczycieli uczestniczących w ankiecie stwierdziło: nasze wynagrodzenia za styczeń (bez godzin ponadwymiarowych) są niższe niż te z końca 2021 r. Mniejsze było też wynagrodzenie nauczycieli za godzinę ponadwymiarową. W dodatku wielu nauczycieli nie dostało zwrotu utraconego wynagrodzenia.

Najwięcej stracili nauczyciele pracujący w więcej niż jednej szkole. Aż 77 proc. nauczycieli uczestniczących w badaniu dostało w styczniu niższe wynagrodzenie (w lutym ok. 58 proc.). W ich przypadku wynagrodzenia były niższe o nawet kilkaset złotych miesięcznie.

Niższą stawkę za godzinę ponadwymiarową dostało prawie 50 proc. uczestników ankiety.

Czy zmiany przyniosą obiecany skutek?

Pod wpływem krytyki – na Polskim Ładzie tracili nie tylko nauczyciele – reforma doczekała się… reformy. Ministerstwo Finansów przygotowało korekty i nowy system podatkowy obowiązuje od 1 lipca 2022 roku.

Zmiany sprowadziły się przede wszystkim do:

• skasowania ulgi dla klasy średniej,
• obniżenia głównej stawki podatku z 17 do 12 proc. (mniejsza danina dla państwa oznacza większą wypłatę dla m.in. nauczycieli). 

Niższy próg podatkowy ma zrekompensować likwidację preferencji dla klasy średniej. Jednak nadal nie można odliczyć składki zdrowotnej od podstawy opodatkowania czyli pozostała jedna z najbardziej kontrowersyjnych zmian Polskiego Ładu.

Nauczyciele – ile ostatecznie zarobią w ramach Polskiego Ładu?

Reforma 1 lipca 2022 roku ma zaradzić bałaganowi związanemu z wprowadzeniem Polskiego Ładu. Czy i jak wpłynie na wynagrodzenie nauczycieli (w tym zatrudnionych w różnych szkołach) oraz innych pracowników oświaty?

Nauczycieli zapytał o to „Business Insider”. Dostają wynagrodzenia z góry, więc już w lipcu  wiedzą jakie są efekty reformy.

Jednak nauczycielom nadal trudno ocenić ile zarobią. Powód? W przypadku wynagrodzenia nauczycielskiego, przelew za lipiec to średnia z poprzednich, „szkolnych” miesięcy. To znaczy, że obejmuje również uśrednione wynagrodzenie za nadgodziny. Trudno zatem ocenić, jak na zmieniony Polski Ład wpłynie na tysiące nauczycieli.

Warto pamiętać, że prawdziwe efekty nowego systemu podatkowego poznamy w przyszłym roku. Obniżka podatku dochodowego obowiązuje wstecznie od 1 stycznia 2022 roku czyli wielu podatników – w tym nauczyciele – powinni dostać wyższy zwrot nadpłaconej daniny.

Kamila Bator

Specjalistka ds. Marketingu Internetowego, od lat związana z branżą IT i oprogramowaniem biznesowym. Zafascynowana ludźmi, którzy stoją za technologiami. W SaldeoSMART odpowiada m.in. za content marketingi i SEO, konferencje oraz rozwój współpracy z siecią partnerską. Słucha użytkowników i rynku, buduje relacje. Prywatnie wielka fanka muzyki na żywo i orkiestr dętych.

SaldeoSMART