Księgowi kontra sztuczna inteligencja – nadzieje, obawy, wyzwania 

W zawodach, w których codziennością jest praca z ogromną liczbą danych, nowoczesne technologie potrafią usprawnić procesy, przejąć żmudne zadania i realnie odciążyć specjalistów. Księgowość nie jest tu wyjątkiem – automatyzacja księgowości, rozwiązania chmurowe czy narzędzia do analizy danych to dopiero początek cyfrowej rewolucji, która zmienia oblicze tej profesji. Jej kolejną odsłoną jest sztuczna inteligencja – ale czy przedstawiciele branży księgowej rzeczywiście są nią zainteresowani i co o niej myślą? 

Jak wynika z badania* przeprowadzonego przez SaldeoSMART wśród specjalistów ds. finansów i księgowości, aż 90% respondentów pozytywnie ocenia potencjał wykorzystania AI w swojej pracy, dostrzegając możliwość uproszczenia powtarzalnych zadań i oszczędności czasu. 

Entuzjazm nie zawsze idzie w parze z praktyką – na co dzień z rozwiązań bazujących na sztucznej inteligencji korzysta jedynie 17% badanych, a kolejne 28% deklaruje, że testowało je okazjonalnie. Co dziesiąty ankietowany nigdy nie miał styczności z narzędziami wspieranymi przez AI. 

Szanse i wyzwania 

Choć sztuczna inteligencja jest wciąż na etapie oswajania i wielu przedstawicieli branży księgowości i finansów podchodzi do niej z rezerwą, cyfrowe narzędzia wcale nie są księgowym obce. Aż 94% ankietowanych na co dzień używa programów do automatyzacji dokumentów, 60% wspiera się systemami ERP i kadrowo-płacowymi, a ponad połowa (55%) korzysta z narzędzi OCR do odczytywania danych z faktur. 

To dowód, że branża z powodzeniem adaptuje kolejne fale technologicznych innowacji, a AI może być po prostu następnym krokiem na tej drodze. 

Aby tak się stało, konieczne jest przezwyciężenie barier, które dziś powstrzymują wielu specjalistów przed wypróbowaniem sztucznej inteligencji. Z badania SaldeoSMART wynika, że największym źródłem niepokoju księgowych jest ryzyko błędów w interpretacji danych – wskazało je aż 76% respondentów. Na kolejnych miejscach znalazły się obawy związane z bezpieczeństwem informacji (57%) oraz utratą kontroli nad procesami księgowymi (52%). Jest to szczególnie istotne z punktu widzenia odpowiedzialności prawnej, którą ponoszą księgowi na mocy ustawy o rachunkowości. 

Dodatkowym wyzwaniem są koszty wdrożenia systemów bazujących na nowych technologiach, a także kwestie prawne. Wielu specjalistów zastanawia się, jak skutecznie chronione są dane osobowe wprowadzane do narzędzi wspieranych AI – dlatego tak istotne jest zapoznanie się z polityką prywatności danego rozwiązania, która jasno określa zakres wykorzystania danych. Wątpliwości budzi również fakt, że algorytmy AI działają w sposób mało transparentny i nie zawsze da się prześledzić „tok myślenia” systemu. W praktyce jednak oznacza to przede wszystkim konieczność świadomego wyboru dostawcy i traktowania AI jako narzędzia wspierającego, a nie zastępującego człowieka w podejmowaniu decyzji.

Do tego dochodzi lęk o przyszłość zawodu – co czwarty specjalista widzi w AI potencjalne zagrożenie dla swojego miejsca pracy, a 22% nie ma zaufania do narzędzi cyfrowych. Tylko 5% badanych deklaruje, że nie ma żadnych obaw związanych z tym tematem. 

Strach przed tym, co nieznane 

Poczucie niepewności wobec nowych technologii często wynika nie tyle z realnych zagrożeń, ile z braku oswojenia i doświadczenia w pracy z nimi. Im mniej znamy dane rozwiązanie, tym trudniej zaufać, że rzeczywiście ułatwi nam życie. 

Wyniki badania SaldeoSMART dobrze to obrazują – aż 44% księgowych ocenia swój poziom przygotowania do pracy z narzędziami AI jako neutralny, a kolejne 17% przyznaje, że nie czują się przygotowani na korzystanie z nich. Tylko co siódmy ankietowany deklaruje wysoki poziom przygotowania. 

Ale sama ostrożność na dłuższą metę nie rozwiąże żadnego problemu. Tym bardziej, że wyzwań w branży księgowej nie brakuje – specjaliści są przeciążeni, a na rozwój zawodowy brakuje im przestrzeni. Aż 70% przyznaje, że regularnie odczuwa nadmiar obowiązków, a blisko co piąty spędza ponad 10 godzin tygodniowo na ręcznym przepisywaniu danych do systemów IT. 

W takich warunkach trudno znaleźć czas na szkolenia czy podnoszenie kompetencji – jedynie 8% badanych poświęca na to 3–6 godzin tygodniowo, a zaledwie 4% więcej niż 6 godzin. 

Nowe technologie są szansą na odciążenie w codziennych obowiązkach i odzyskanie czasu, który można przeznaczyć na pracę wymagającą analizy czy doradztwo dla klientów lub aktualizowanie wiedzy w świecie wciąż zmieniających się przepisów. 

Metoda małych kroków

Jak zatem zacząć przygodę ze sztuczną inteligencją w pracy księgowego? Zamiast rzucać się na głęboką wodę, warto podejść do AI metodą małych kroków i wybrać sprawdzone rozwiązanie, które już dziś wspiera pracę księgowych i ma wbudowane funkcje sztucznej inteligencji. 

Przykładowo: sztuczna inteligencja w SaldeoSMART to nie modne hasło, ale zestaw funkcji, które rozwiązują codzienne problemy księgowych. 

System automatycznie rozpoznaje treść zawartą w wyciągach bankowych i wyodrębnia z nich kluczowe dane, dopasowuje płatności do faktur, dodatkowo proponując właściwy typ czy rodzaj (wymiar) transakcji bankowej. Wyposażony jest również w bardziej zaawansowaną opcję – pobieranie danych wprost z konta bankowego, aby dokonać automatycznych rozrachunków. Potrafi także wykrywać duplikaty faktur, eliminując ryzyko podwójnego księgowania.

AI jako wspierający sprzymierzeniec

Zaufanie do rozwiązań sztucznej inteligencji w księgowości nie zbuduje się z dnia na dzień – wymaga czasu, praktyki i sprawdzania technologii w bezpiecznym środowisku. Wdrażając nowe technologie krok po kroku, księgowi zyskują szansę nie tylko na usprawnienie codziennej pracy, ale także na rozwój kompetencji i większe poczucie kontroli nad procesami. 

W ten sposób sztuczna inteligencja staje się nie konkurencją, lecz partnerem, który wspiera w rutynowych zadaniach i pozwala specjalistom skupić się na tym, w czym są naprawdę niezastąpieni – przy zachowaniu pełnej odpowiedzialności człowieka za efekty pracy.

*O badaniu:

Badanie  zostało przeprowadzone w czerwcu 2025 roku przez SaldeoSMART w formie ankiety internetowej. Wzięli w nim udział specjaliści ds. finansów i księgowości zatrudnieni zarówno po stronie firm, jak i biur rachunkowych. Celem badania było uchwycenie bieżących wyzwań zawodowych, a także poznanie podejścia środowiska księgowych do wykorzystania nowoczesnych technologii, w tym m.in. automatyzacji i sztucznej inteligencji.

Kamila Bator

Specjalistka ds. Marketingu Internetowego, od lat związana z branżą IT i oprogramowaniem biznesowym. Zafascynowana ludźmi, którzy stoją za technologiami. W SaldeoSMART odpowiada m.in. za content marketingi i SEO, konferencje oraz rozwój współpracy z siecią partnerską. Słucha użytkowników i rynku, buduje relacje. Prywatnie wielka fanka muzyki na żywo i orkiestr dętych.

SaldeoSMART