In dubio pro tributario – czy i co zmienia nowa klauzula?

„In dubio pro tributario” – w razie wątpliwości na korzyść podatnika. Taka nowelizacja, wprowadzona do ordynacji podatkowej i podpisana jeszcze w sierpniu 2015 roku, weszła w życie z początkiem roku. Wprawdzie w teorii in dubio pro tributario wynikała z konstytucyjnej zasady prawa państwa, ale powoływano się na nią rzadko. Czy nowelizacja to zmieni?

„In dubio pro tributario” – zmiany dla podatnika i księgowego?

„In dubio pro tributario” to przeciwieństwo zasady „in dubio pro fisco” (czyli „w razie wątpliwości na korzyść organu podatkowego”). W nowelizacji ordynacji podatkowej brzmi ona dokładnie tak: „Niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika”. Niedające się usunąć wątpliwości nie oznaczają, że jeśli podatnik będzie miał wątpliwości, to zostaną one rozstrzygnięte na jego korzyść. Tak stanie się tylko wtedy, kiedy nie będzie można na bazie przepisów jednoznacznie tych wątpliwości rozstrzygnąć. A takich sytuacji de facto jest niewiele.

Według ekspertów zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika w praktyce księgowej zmieni niewiele. Ma bowiem dotyczyć nie tyle tego, jak zastosować dany przepis, ile „wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego”. W praktyce prawnopodatkowej rzadko mamy zaś trudności z określeniem treści przepisów, a częściej z brakiem ich jednoznaczności, co rodzi problem z praktycznym ich zastosowaniem. Mówiąc wprost, często wiadomo, o co chodzi w przepisie, ale nie bardzo wiadomo, jak go zastosować – a tego zasada in dubio pro tributario ma już nie obejmować.

Wraz z nowelizacją ordynacji podatkowej o zasadę „in dubio pro tributario” pojawiły się jeszcze dwa zapisy, które znacznie ułatwiają podatnikom życie w praktyce.

Zmiany w ordynacji podatkowej 2016

Po pierwsze, kontrola skarbowa będzie mogła być przeprowadzana w miejscu przechowywania dokumentacji – niekoniecznie zaś w siedzibie przedsiębiorcy. To ogromne ułatwienie dla wszystkich klientów biur rachunkowych oraz osób prowadzących działalność gospodarczą w miejscu zamieszkania. Warto, by każdy księgowy pamiętał o tej nowej zasadzie i poinformował o niej swoich klientów.

Po drugie, zmienił się sposób dokonywania korekty dokumentacji przychodów i kosztów. Dotąd musiał on być realizowany w roku podatkowym, w którym powstał przychód lub nastąpiło zaliczenie do kosztów podatkowych. Obecnie korekty dokonuje się w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, lub w przypadku braku faktury czy też innego dokumentu potwierdzającego przyczyny przeprowadzenia korekty. Przepis ten powinien znacznie ułatwić życie podatnikom (i księgowym).