Zyta Rabka 
0 .svg){kind=logo}
.svg){kind=logo}
Co znajdziesz we wpisie:
50% koszty uzyskania przychodu brzmią bardzo kusząco – oznaczają wyższe wynagrodzenie. To ciekawe rozwiązanie szczególnie teraz, gdy składki zdrowotne są uzależnione od przychodu podatnika. Jednak nie każdy może cieszyć się preferencyjnymi stawkami kosztów ryczałtowych. Kto może zastosować 50% koszty uzyskania przychodu – jak obliczyć poprawnie podatek dochodowy?
Autorskie koszty uzyskania przychodu – kto z nich skorzysta?
Można uogólnić i założyć, że większość twórczych zawodów i takich, w których ma się do czynienia z prawami autorskimi i pokrewnymi, należy do grupy uprzywilejowanej, mającej nieco niższe zobowiązania podatkowe. Z czego to wynika?
Większość zawodów twórczych opiera swoją działalność na nieregularnych zleceniach. W takich wolnych zawodach podatnik może w jednym miesiącu zarobić całkiem sporo, a przez dwa kolejne miesiące zupełnie nic. Taka sytuacja często dotyczy np. pisarzy, wynalazców, artystów itp. Warto jednak zauważyć, że kwestia klasyfikacji do tej grupy podatników bywa kontrowersyjna, a interpretacja przepisów niejednoznaczna.
Od tego, czy można zastosować 50% koszty przychodu, jest uzależniony również limit kosztów działalności przy obliczaniu należnej zaliczki. Autorskie koszty uzyskania przychodu zostały szczegółowo przedstawione w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W świetle jej zapisów łączna wartość 50-procentowych kosztów uzyskania przychodu nie może przekroczyć górnej granicy pierwszego przedziału skali podatkowej, czyli kwoty w wysokości 120 000 zł.
Jeśli twórca obawia się, że tę granicę w danym roku podatkowym przekroczy (a wielu artystów jest w stanie to przewidzieć), może złożyć pisemną rezygnację ze stosowania 50% kosztów przychodu. Taką możliwość reguluje 32 ust. 7 i art. 41 ust. 11 updof.
50% koszty uzyskania przychodu a stosunek pracy
50% koszty uzyskania przychodu można zastosować w zasadzie niezależnie od typu stosunku pracy czy współpracy. Jeśli wykonywana działalność spełnia kryteria wskazane w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczą one np.:
- umów o pracę,
- umów zlecenia,
- umów o dzieło,
- umów o przeniesienie praw własności wynalazków (lub im podobnych),
- umów licencyjnych.
Jak widać, to nie forma współpracy, a raczej rodzaj wykonywanej działalności ma wpływ na zastosowanie 50% kosztów przychodu.
Jak obliczyć wartość kosztów przychodu?
Obliczenie 50% wartości kosztów przychodu podatnika jest stosunkowo proste. Koszty te stanowią po prostu wartość połowy przychody uzyskanego przez podatnika. W przypadku twórców, którzy korzystają z praw autorskich i pokrewnych, koszty te opcjonalnie pomniejsza się o składki do ZUS (emerytalne i rentowe).
Kto może skorzystać z 50% KUP? Lista zawodów po aktualizacji
W 2018 roku doszło do modyfikacji art. 22 ust. 9b ustawy o PIT w zakresie aktualizacji zawodów, które można było uznać za twórcze. Do listy zawodów uprawnionych do stosowania 50% KUP dopisano:
- twórców wzorów przemysłowych i inżynierów budowlanych,
- wszystkich twórców literackich (nie tylko autorów literatury pięknej),
- twórców audialnych,
- osoby czerpiące przychody z działalności naukowej i dydaktycznej,
- osoby opracowujące cudze dzieło w postaci tłumaczenia,
- twórców gier komputerowych (wcześniej uprawnieni do 50% KUP byli twórcy programów komputerowych),
- twórców teatralnych, reżyserów,
- osoby uzyskujące przychody z działalności muzealnej (w dziedzinie wystawienniczej, edukacyjnej, konserwatorskiej, popularyzatorskiej i naukowej).
Zmiana przepisów miała za zadanie zakończyć balansowanie na cienkiej granicy interpretacji tego, czy wykonywany zawód jest twórczy, czy też nie.
50% koszty uzyskania przychodu a programista etatowy
Wiele kontrowersji budzi zasadność stosowania 50% kosztów uzyskania przychodu przez programistów. Według ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1231 ze zm.) prawa autorskie majątkowe do użytkowania programów i aplikacji komputerowych przysługują w całości pracodawcy z chwilą ich powstania (przy założeniu, że programista pracuje na umowie o pracę i podpisał zgodę na przeniesienie majątkowych praw autorskich). W takiej sytuacji zgodnie z interpretacją Ministerstwa Finansów z dnia 15 września 2020 r. (nr DD3.8201.1.2018)[1], programiści nie są uprawnieni do otrzymywania wyższego wynagrodzenia związanego z zastosowaniem 50% KUP.
Niemniej, jeżeli pracodawca nabywa majątkowe prawa autorskie do utworu w wyniku jego przyjęcia od pracownika, a w umowie między pracodawcą a pracownikiem widnieją stosowne postanowienia – istnieje możliwość zastosowania 50% KUP przy obliczaniu honorarium programisty. Ale…!
W takiej sytuacji co prawda pracownik otrzymuje wyższe wynagrodzenie, ale pracodawca musi zrezygnować z nabycia pierwotnych majątkowych praw autorskich na rzecz nabycia wtórnego. Nietrudno się domyślić, że jest to rozwiązanie, które nie spotka się z przychylnym przyjęciem przez pracodawców, ponieważ w znacznym stopniu odbiera im dowolność i swobodę w korzystaniu i rozporządzaniu oprogramowaniem.
Wyższe koszty uzyskania przychodu oznaczają, że więcej zostaje w kieszeni podatników. W niektórych zawodach jest to normą niezależną od stosunku pracy. Mogą z nich korzystać etatowcy, ale też osoby pracujące na umowie o dzieło. 50% koszty uzyskania przychodu w świetle wprowadzenia regulacji związanych z Polskim Ładem są atrakcyjną alternatywą dla wysokich podatków i dodatkowym bodźcem do przebranżowienia, co na przykład w środowisku IT jest aktualnie bardzo popularne.
[1] http://g.ekspert.infor.pl/p/_dane/akty_pdf/U02/2020/70/107.pdf#zoom=90
